LEBARAN DI LEMBUR

LEBARAN DI LEMBUR

Carpon Sambas Bara

Panas poé hawa Karawang kacida morérétna, motor teu bisa kenceng lumpatna kagok ku kandaraan séjén anu sarua ka kalérkeun minuhan jalan. Ieu teu biasana sanajan kajadian ieu ukur sataun sakali, biasana anu ngatur jalan alternatif  keur mudik lebaran  maké jalan anu teu jauh ti jalan gedé atawa jalan utama. Tapi kusabab numutkeun data anu aya kandaraan motor kacida lobana, jalan alternatif keur ngabuang ngajaga kamacétan di jalan Pantura anu ka wétankeun dipengkolkeun heula ka béh kalér rada jauh.

Totoang anu tadina ukur rajeg ku tatangkalan sisi jalan ayeuna loba saung jeung tenda diparaké dagang inuman jeung kadaharan. Meureun keur nyadiaan anu ngareureuhkeun kacapé rék neruskeun lalampahan ka wétankeun, utamana mah anu maraké kandaraan motor. Tangtu capéna mah, nu rék mudik naék motor lian ti kudu konséntrasi kana kaayaan jalan, meureun kudu tolih kana boncéngan jeung babawaan anu kacida rébona, bisi murag atawa kasenggol batur. Da lain barang bawaan wungkul nu baris ruksak mun kadeupak, meureun nyawa anu kacida gedé hargana baris ragrag di jalan. Ku kituna satékah polah ngajaga kaamanan salila di perjalanan, sanajan mindeng eureun-eureunan anu pentingna bisa nepi kalayan salamet, riung mungpulung tepung sadudulur dina poé lebaran nu ditungguan.

Ka lembur anu biasana ukur sajam, ayeuna rada lila da teu bisa kebat, motor majuna ngarayap mindeng ngerém jeung ngendoran gas. Komo mun aya motor hareupeun motong tengah jalan anu rék kaliwatan, haté nambahan sebér sok sieun teu nepi ka lebaran. Malah sakapeung mah sok malik ambek, jigana mun lain keur puasa mah meureun ngaran sato anu pangnajisna jeung pang dipikageuleuhna dipaké ngalandih anu sok sulap salip bari kenceng narik gas ngagokan jalan.

            Saméméh asar geus nepi ka lembur. Aki jeung Ninina Si Putri keur paciweuh tukangeun imah, ngoméan cékér kebo karesepna mun rék nyanghareupan lebaran. Paribasa sanajan teu meuli daging asal ngasakan cékér. Kitu téana mah pantes, da nu kaalaman ti keur budak kénéh mun lebaran téh ari sop cékér mah sok aya waé.

            “Pa loba teu cékérna?” ceuk kuring nanya ka akina Si Putri. Enya bapa kuring, ditelahkeun kitu téh da éta wé ka Si Putri mah anak kuring anu bungsu kacida nyaaheunana, teu jiga ka incu-incu anu séjénna jigana téh.

            “Loba sakieu mah” Jawabna.

“Ari kupatna aya can, mih” kuring ganti nanya ka indung anu keur mirunan di hawu.

“Geus asak jang, ngan hayam mah can boga,” meureun ingeteun da boga minantu teu beuki ka rupaning daging kayaning sapi, kebo atawa embé. Ukur daék kana daging hayam.

“Enya ké urang néangan atuh ka pasar nya!” bari léos ka hareup niat rék ka pasar néangan hayam beulieun anu geus meunang ngadudutan ngarah tinggal ngasakan.

            Puasa ngan tinggal ukur nungguan jam-jaman nepi ka magrib, sora bedug nurugtug ti unggal masjid jeung tajug. Anu silih anteuran kadaharan geus pahibut.  Geus karasa kaayaan rék lebaran di lembur téh. Kaguyuban jeung silih ajénan jigana aya kénéh pamorna. Malah kiwari mah ka ayaan kahirupan di lembur jigana geus subur. Ampir geus teu katempo dapur anu teu ngebul dina poéan motong (sapoé méméh lebaran).

            Méméh dur magrib, kadaharan geus ngajajar dina méja meunang nyiapkeun indung jeung pamajikan. Aya korma, és campur, sirop, sop cékér, opor hayam, kupat, wah pokona mah sagala aya. Da jigana moal mantak séép sanajan napsu ngagugudug keur hayang méakeun. Meureun itung-itung kaulan keur nutup puasa dina Romadhan ayeuna.

Kadaharan hiji-hiji diteuteup, asa ngahelas mun inget deui mangsa keur budak. Dina mangsa keur werit hésé duit, paré béak ku beurit, indung bapa panghasilan ukur usum panén kitu ogé mun paré teu kaserang wereng.

            Bororaah boga kadaharan ngareunah jiga anu aya di méja jiga kitu, bareto mah mun rék buka puasa manggih sirop jeung bonténg suri anu maké és ogé tara unggal poé. Lolobana buka puasa ukur ku cai herang, jajauheun aya korma sagala. Nu disanghareupan iwal ti sangu jeung sambel tarasi atawa anggeun bayem meunang ngudeur ti tukangeun imah, untung kénéh mun katambahan ku kurupuk ogé. Mun saur ukur sangu jeung kulub bonténg atawa kulub émés, kacida atohna mun keur katambahan ku kécap jeung kurupuk meuni asa méwah.

            “Nuhun Gusti” Ceuk haté. Asa karasa nimatna, basa dur bedug magrib nempo sakulawarga balakécrakan buka. Anak pamajikan teu ngalaman susah jiga anu ku kuring karandapan magsa keur budak.

            Bedug nurugtug, mirig takbir nu malipir kana lolongkrang bayah unggal waruga anu ngaku Iman jeung Takwa. Agungna Gusti geus teu sangsi, pangalaman kahirupan anu geus puluhan taun ngabuleudkeun tékad, mungguh Alloh nu jadi pamuntangan. Robahna jaman jeung kabiasaan nungtun kana pancegna kaimanan ku ayana Pangeran jeung mahlukna.

            Peuting geus karasa tirisna, sora takbiran anu kadengé dina sapéker geus teu ngaguruh teuing saorana. Sora dulag sakapeung sok eureun, geus teu nurugtug jiga tadi keur soré.  Mun soré anu takbiran jentré sora barudak jeung pamuda anu baredas, ayeuna sorana robah, ganti ku sora kolot anu leuleus liat, sakapeung dibarengan ngéhkehna batuk jiga béakeun sora jeung katiisan ku hawa anu geus ibunan.

            Lain teu hayang ngagantian takbir di masjid anu sorana geus les-lesan, ngan asa beurat ninggalkeun pago (tempat diuk tina awi) sisi jalan anu keur didiukan bari neuteup poékna peuting. Geus puluhan taun kuring ninggalkeun lembur, teu apal kumaha kaayaan dina manggsa peuting keur nyanghareupan lebaran.

Hayang maca deui catetan alam katukang. Jaman  keur budak, mun peuting maleman takbiran. Sisi jalan pinuh ku colén anu dijieun tina awi anu rupa-rupa modélna, nyaangan jalan anu biasa dipaké iring-iringan takbir bari ngarak bedug ngurilingan lembur. Bada  solat isa, bedug jeung kohkol ditaékeun kana roda, sapéker toa ditihangan pondok ditalian kana béca, mawa amplipayer jeung aki, mikna maké spéker urut radio transintor anu geus teu kapaké dibulen ku saputangan ditalian ku karét geulang.

Colén anu rada gedé disiapkeun di hareup, biasana tara kurang ti opat ngarah jajalaneun keur tincakeun katempo écés anu  taringul ukur diarug ku taneuh jeung sirtu. Guru ngaji anu mingpinna, barudak awéwé jeung lalaki umumna anu nyalantri ngarilu ngiringkeun bari silih gantian takbiran, sawaréhna marawa colén ngaleut ngeungkeuy ngabandalet, ngembat panjang minuhan panjangna jalan.

Ngurilingna sok rada jauh, muru lembur anu singkur, mapay jalan désa anu carang kasaba. Majar  cénah ngarah  katémbong agungna syiar Islam dina nyanghareupan poé lebaran. Da saenyana, unggal lembur anu kaliwatan, sisi jalan hurung ngempur ku colén. Nu lalajo ngarégrég minuhan sisi jalan, meureun hayang sidik anu narok bedug anu piriganna diréka-réka jiga tepakan jaipongan bari teu ngarobah kalimah-kalimah takbir dina tetekonna. Kastam jeung Didi anu kawilang pinter ngadulagna, malah béja mah kadieuna kungsi jadi pamilon ngadu bedug meunang sababaraha kali jadi jawarana anu diayakeun di tingkat kacamatan.

Tengah peuting kakara nepi deui ka masjid. Tabiran diteruskeun nepi ka subuh. Tara ieuh sok balik ka imah ari keur kitu mah da ngarah teu kabeurangan. Ongkoh da resep masjid téh pinuh ku nu takbiran, kolot, budak, jeung barudak ngora kacida sumangetna. Sanajan enya sok aya anu katunduhan sok ker waé di masjid, malah sok dihareureuyan anu beuki saré mah diléwékan uyah atawa gedoh kopi urut ngaropi anu takbiran.

Ayeuna geus robah, takbir jeung dulag anu diiring-iring ku santri ukur tinggal carita anu bakal dipedar keur anak incu ka hareup. Colén anu minuhan sisi jalan geus leungit, moal mantak apaleun mun ditanyakeun ka anak ogé da euweuh urut-urutna acan. Meureun ngaran naon ari colén téh. Kitu deui barudak ngora jigana geus réa anu teu resepun kana dulag jeung takbiran di masjid téh. Da basa ka janarinakeun, kuring asup ka masjid anu baheula tempat kuring takbiran ngan ukur aya tiluan jeung anu narokan bedug. Ustad Ramin jeung Acut anu takbiran, Kastam anu ngadulagna. Éta kabéh saentragan jeung kuring batur ngaji di pa Ustad Taswan baheula keur jaman lampu patromak. Takbiran nerus parat nepi ka subuh taya deui anu maturan.

“Allohu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar Lailaha Ilallahu Allohu Akbar, Allohu Akbar walilahilham ...” kacida asa ngagedoran dada ngeundeuk-ngeundeuk jajantung nepi ka ratug. Kuring sila di jero Masjid Agung, aya dina shap  panghareupna. Biwir geus teu bisa nyenghab keur ngucapkeun takbir ku sora anu gahar. Rasa, rumasa asa nampeu, nyelek kana angen. Asa beuki kapikir diri pinuh ku rurujit, sirik jeung dengki anu kungsi nyailiara dina jero dada. Rumasa geus salah ninggalkeun lembur bari joledar.

Dina tangtungan anu ka hiji, tujuh takbir geus asa berat keur ngucapkeunana. Teuteupan ka pangsujudan asa geus teu écés kahalangan ku cipanon anu keukeuh nampeu miheulaan kecap hampura. Sora imam lain ukur kadengé tapi asa nyusup kana sanubari ngageterkeun rasa. Unggal kecap karasa jiga pangnanya malaikat dina poé balitungan sakumaha katerangan anu katarima ti guru ngaaji waktu keur budak. Teu walakaya, nu aya ukur pasrah tumarima sabab biwir geus kakonci ku polah jeung léngkah.

Buyar imbar di masjid, gagancangan hayang muru ka imah kolot, tapi da rada anggang leumpang aya kana saparapat jamna. Unggal léngkah asa beuki gejed malah beuki lila, loba babaturan jeung kawauhan anu nanya bari ngajak sasalaman. Piraku ari teu dipiroséa mah.

“Minal Aidin Walfaidzin, hampura nya ... iraha datang?, kamana waé?” éta kalimah  anu ampir sarua geus teu kaitung ku lengkah anu mapaykeun nepi ka imah.

Anggang kénéh katempo indung jeung bapa diuk paréndéng dina korsi nu nyarandé kana tihang sisi panto. Gigireuna aya pamajikan jeung anak anu opat.

Saenggeus uluk salam, kedepruk nyuuh kana lahunan indung.

“Mih,... hampura nya,  uing rumasa geus jolédar nepi ka kiwari can bisa nyenangkeun ka kolot ...” nyegruk dibarengan ku nyurucudna cimata nu maseuhan lahunan. Ceurik ngagukguk asa can puas maseuhan lahunan indung ku cimata keur ngedalkeun rumasa diri anu pinuh ku dosa.

“Enya, caang bulan sasapuan jang. Mih gé hampura, dina poé hadé bulan hadé ku mih dihampura. Diduakeun sing jadi jelema anu jembar, anu jujur, bisa nyenangkeun kulawarga. ...”

“Amin...”

Kedepruk deui ka lahunan bapa.

“Pa uing hampura, ...”

“Enya, bapa gé hampura baheula teu bisa ngabekelan ku harta haliah dunya, teu bisa nyakolakeun luhur, tapi geuning manéh geus bisa ngabayuan kulawarga malah nepi ka sakola jadi sarjana. Ku bapa diduakeun mugia sing bisa jarah ka tanah suci nya,...”

“Amin..”

Gék diuk gigireun bapa nu asa katempo geus kolot pisan, buukna geus robah bodas kabéh, pantes kituna mah da meureun umur geus leuwih ti tujuh puluh taun. Haté mateng ka Gusti, mugia indung bapa sing panjang umur bisa nempo anak incuna hirup aya dina kasenangan. Sanajan enya boga indung bapa taya kaboga ku haliah dunya tapi keur diri kacida gedé hargana. Teu aya bandingannana, da meureun mun enya gé hayang males jasana indung bapa moal mantak himpas satutup umur. Sasat ieu diri bisa sakieu ogé meureun teu luput ti pangdua kolot nu taya kendatna.

Kedepruk pamajikan nyuuh dina lahunan ménta dihampura bari rambay ku cimata. Asa aya kénéh cimata maseuhan tarang pamajikan basa tanggah neuteup pinuh ku harepan. Teu wasa neuteup pamajikan anu reumbay kucimata ditungkulkeun bari diusapan ku kadeudeuh anu teu unggal waktu bisa dilakonan. Lain birahi jiga basa keur amprok bujang jeung lanjang, tapi ka asih anu wening keur silih pihapekeun pikir jeung rasa anu sajati. Komo ieu papajikan téh geus pahatulalis.

“Mah, hampura bapa can bisa nyenangkeun ka mamah, geus dua puluh taun urang rumah tangga ukur reuay ku budak nya. Tapi Insya Alloh kahareup urang bakal senang mun bisa nyukurannana...”

Terus disusul ku sasalaman ménta dihampura Si Cikal jeung adina anu geus mangkak rumaja, mimiti ka indungna terus nepi ka ninina. Anu dua deui mah leutik kénéh anu hiji si bungsu acan sataun, anu ka tilu kakara dua tahun ukur bisa ngalalajoan.

Asa aya kabagjaan anu kacida rohakana. Dina ieu lebaran idung bapa masih kénéh bisa dipénta hampurana, jeung bisa kénéh ngaduakeun. Anak jeung pamajikan kapakéan anu wareuteuh. Alhamdulillah anak teu ngalaman ka susah jiga mangsa diri keur budak, mun lebaran teu bisa salin ku pakéan anu weuteuh. Najan enya salin sataun sakali tapi anu ganti ukur pakéan seragam sakola, kitu gé sapatu mah nepi ka rajét ogé ari bisa kénéh dipaké mah teu diganti. Lain teu ihtiar indung bapa teh, tapi kaayaan anu werit, usaha hésé duit, melak paré mideng dihakan beurit.

“Hayu ah jang urang nyekar heula ka makam aki jeung nini, bisi beurang mantén!” ceuk indung ngabuyarkeun lamunan mangsa katukang anu puluhan taun manggsa budak anu pinuh ku kasusah.***

TONGTOLANG NANGKA

Carpon Sambas Bara

Peuting beuki jempling, hawa tiris nyelesep kana sela-sela sarigsig kayu luhureun jandela kaca.Ti mimiti tabuh salapan Nita geus genep kali meléngekeun hordéng jandela kamar ngintip ka luar bisi anu ditungguan datang. Jempol leungeunna meureun geus dempes balas mencétan kéypad HP anu aksarana geus kapupus sawaréh, da ti soré HP-na teu leupas pisan tina cekelanana.

Nita cengkat melengékeun deui hordéng anu katujuh kalian basa hawar-hawar aya sora anu laleumpang jiga beuki deukeut kaimahna.

“Ih ronda geuning!” ceuk Nita lalaunan bari nempo ka jam tembok anu geus nunjukeun tabuh hiji, terus menerkeun deui hordéngna.

“Moal balik kitu, apan harita téh cénah jangjina ngantil upoé, apan ieu geus peuting ka opat.”

Koleséd Nita turun ti ranjang muru ka kamar mandi nu kahalangan ku kamar anakna. Balik ti cai terus muka panto kamar anakna anu teu dikonci. Rekét sora panto anu rada sereg téh disada. Nita ka jero kamar bari neuteup anakna anu saré bangun tibra pisan. Putri ngaranna. Kipas angin anu nganco ka Putri dikendorkeun muterna bari diiserkeun nyanghareup katémbok sangkan anginna teutarik teuing nyenter.

“Emh Putri, geulis, mugia anjeun mah teu ngalaman kieu jiga mamah...” gerentes Nita bari neuteup anteb Putri anu keur tibra saré. Simbut Putri anu morosot terus dibenerkeun, nutupan deui awakna anu ukur maképakéan hareureut. Putri anu meujeuhna pikaresepeun balaréa, umurna kakara nincak 13 taun pangawakan sampulur, sasampayan tur beresih sanajan teu ngeplak bodas jiga lobak, maké baju kumaha waé gé tetep ka tempo pantes. Putri ka asup budak anu geulis tur calakan di sakolana téh, kumaha Nita wéh keur umur welasan taun baheula. Loba lalaki anu hayang deukeut, hayang wawuh, hayang jadi kabogoh sanajan ukur saliwatan.

Nita asa hayang telek neuteup keuretan beunget Putri, rét ka kenca kana kaca eunteung anu nangtung gigireun méja belajar. Nita mencrong kalangkangna, rét malik ka Putri jiga hayang ngabandingkeun keureutan beunget naha sarua kitu jeung manéhna. Da geuning cénah ari nyaruakeun foto anu keur sakola SMP waktu Nita baheula mah jiga anu kembar jeung foto Putri anu ayeuna.

“Emh meureun geus kolot aing téh, ...” gerentes Nita, da meureun atra jelas geus loba bedana sanajan awak dirawat ogé.

Ctrék, ctrék lampu kamar Putri dipareuman diganti ku lampu tidur. Panto ditutupkeun deui. Nita balik deui ka kamarna, tapi teu terus dug ngedeng, malah nyarandé kana sisi ranjang bari ngarawél HP anu nonggérak dina tualét sisi ranjang katémpo ngagebray jiga aya anu ngirim SMS.

“Saha sih wayah kieu nga-SMS, moal kitu bapana mah?”

“Ih, saha deuih iseng pisan jelema téh, teu nyaho jelema keur sedih nya?!” Nita kukulutus basa nempo anu ngirim SMS teu apal nomer anu ngirimna. Eusina SMS teu kungsi dibuka.

Nita anggur ngarénghap, neuteup lalangit kamar anu katempo semu hejo katojo ku lampu tidur tina sisi ranjang. Sawangan nimbus ka luar kamar jeung wanci anu geus sepi jempling, meuntas ka tukang malikan mangsa anu kungsi karandapan. Mangsa lajang anu pinuh ku harepan, mibanda katineung anu moal luntur ku waktu moal la’as ku robahna jaman.

Hiji hiji babaturan anu kungsi deukeut jeung manéhna diinget-inget deui, pang-pangna waktu keur sakola di SPG. Kumaha talajak babaturan lalaki anu mindeng ngariung, sakokoh sainum, sok silih tulungan dina waktu aya kasusah, sok surak bareng mun keur bungah, jadi pamatri Nita keur ngabadikeun dina sanubarina. Taya alesan mun kudu mopohokeun ka maranehna. Kumaha bageurna Asép, sanajan enya tukang mabok tapi tara ieuh sok ngaganggu ka Nita mah majar cénah CS. Kitu deui Kohar, Ayan, Sutisna, Yayat, Iskandar, Adul, jeung Arya kacida balageurna.

Ayan budak lembur tukang angon munding anu pinter nyuling jeung maén kacapi anu boga kahayang jadi guru SD. Sanajan enya rada cunihin sok tual-toél kana pipi jeung kana bujur awéwé anu jadi baturna tapi ari ka Nita mahtara daékeun paling ogé ukur nyekelan leungeun. Ayeuna manéhna boga rombongan degung jeung kiliningan, ngan hanjakal sok rajeun ninggalkeun tugasna ngajar di sakola, pang-pangna mun aya anu nyambat upacara adat atawa sawér pangantén di nu hajatan ngawinkeun atawa nyundatan. Komo mun keur usum panén mah.

Sutisna anak bandar béas urang Cilamaya anu karesepna degung jeung bobodoran, teu weléh ngaheureuyan Nita dina unggal aya kasempetan, malah sok ngajodo-jodo batur, sakapeung jadi panglayar ngan hanjakal taya anu lana sabab awéwé anu dilayaran kalah ka malik bogoh ka manéhna. Pantes kitu téa na mah da sanajan urang sisi laut ogé manéhna mah teu katempo hideung cakeutreuk tapi sabalikna, kulit bodas tangtungan body atletis, da lian ti resep kana seni téh Sutisna mah pamaén Volly anu bisa diandelkeun ku timna. Manjang nepi ka kiwari karesepna téh, ayeuna jadi panjak degung jeung calung anu diluluguan ku PGRI, sakapeung sok ngaémséan organ tunggal atawa musik electone. Ngan ari bobogohan mah teu kadengé sanajan unggal usik ulin jeung artis, pamajikanna angger mun hiji jeung teu kungsi ganti. Pantes atuh da pamajikanna ogé geulis, moal mantak Sutisna ka irut ku artis electone sanajan susukna nepi ka tuur ogé.

Aya deui Yayat, si jangkung anu hideung manis, dangdanan teu weléh rapih, baju jeung calanana sing jiripit tapak strikana, buuk anu meles hideung kilimis ku minyak tancho. Meureun anak mamah mun jaman ayeuna mah, da ulinna ogé teu daék jeung lalaki, mun jeung awéwé mah ngobrolna uplek pisan malah ceuk nu saliwat mah jigana meureun keur bobogohan, teu tolih kabogoh batur, keun waé cénah da ukur ngobrol. Jauh keur Yayat mah kana riributan téh teu siga jiga si Létoy atawa si Renggé unu unggal minggu dipanggil ka ruang BP. Ngan aya babaturanna sok rada piksebeleun nyebut téh Neng Yayat, pédah éta cénah meuni feminin jeung andelemi.

Iskandar budak hideung buukna rintik, pangawakan kuru, mun beuteungna rada bureuteu mah jigana sarua jeung urang Papua, tapi ieu mah begang doang. Pantes kitu téa na mah da capé manéhna mah ka sakola téh, unggal poé didugdag ti imahna sanajan aya puluhna kilo méter jauhna ka sakola teh. Ti imah ka jalan gedé sok naék mobil treuk ngarah haratis nepi ka stasiun karéta, terus naék karéta sarua teu mayar da sok nyumput mun keur dipariksa karcis ku petugas téh. Ti stasiun karéta ka sakola mah leumpang waé. Mindeng kabeurangan sakolana téh. Tapi geuning nasibna mah alus, kaluar sakola téh teu lila teus diangkat jadi Guru PNS. Malah meunang tunjangan sertifikasi guru ogé pangheulana manéhna mah. Boga pamajikanna ogé bageur, da waktu kabéjakeun arék nyandung ogé angger wé kulawargana téh reugreug pageuh. Alusna wéh teu tulus, da kaburu kagareuwahkeun ku mitohana anu kacida galakna. Budakna geus genep, arék tujuh jeunganu di kandungan anu kakarak opat bulan jalan.

Adul urang lembur singkur anu jauh ka bedug, anak patani anu teu boga sawah tapi kahayangna ngaleuwihan kamampuhna. Hayang jadi insinyur pédah éta pinter ngagambar. Tapi kolotna teu mikeun sabab teu boga keur modalna. Anu antukna asup ka SPG éta ogé diskolakeun ku Uwana. Gawéna ukur ulin mun peré sakola, tara ieuh aya di imah majar sok ulin nganclong ka lembur batur naék ka gunung, nyusul curug, nyingkur ka sisi laut. Sakalieun aya di imah mun teu ngagambar, gawéna ukur tulas-tulis nyieun puisi atawa carita pondok.Tara ieuh pirajeuneun daék ka sawah mantuan kolotna nampingan atawa ngarambét da teu bisaeun. Kaluar sakola jadi guru honor, meunang sataun terus ka luar pindah jadi kuli pabrik. Tapi angger nasibna ukur jadi kuli teu beda kolotna, hirupna susah, malah anak pamajikanna mindeng diberean ku mitohana. Dina weritna gawé kungsi jadi calo di terminal jeung kenék mobil angkutan umum sagala. Karunya teuing nya, ceuk pikir Nita. Kadieunakeun manéhna diangkat jadi Guru PNS tapi lain di lemburna.

Malah Adul sok mindeng teteleponan tina HP atawa SMS sanajan eusina ukur nayakeun keur aya di mana atawa keur naon ayeuna. Nita mésem, geuning aya kénéh anu paduli nya ceuk pikirna.

Ras inget ka SMS anu teu kungsi dibuka. HP anu masih kénéh ngagolér maturan Nita dina panjangna peuing, SMSna dibuka.

“Nita tos kulem kitu? (Adul)” Nita ngarénghap, teu nyangka mun anu tadi SMS téh Adul da nomerna béda. Sobat anu bisa diajak pakukumaha keur silih élingan atawa ngupahan dina mangsa ngarandapan kasusah, sakumaha anu karandapan ku Nita. Nita geus mindeng cacarita perkara rumah tanggana, jiga geus apal mun Nita keur aya dina katugenah. Ret Nita kana jam témbok.

“Jam tilu geuning.!, ah moal dibales bisi ngaganggu.”

“Mun tadi terus dibuka mah meureun can saré Adul téh, bisa diajak ngawangkong nya.”

Pitunduheun asa beuki jauh keur Nita mah, sanajan janari sepi jempling jeung hawana tiris. Simbut ukur nutupan sukuna anu ngahujar lambar, awak diantep ngaliglag padahal mah ukur maké papakéan ipis.

Les Adul leungit tina implenganana.

Nita ngarenghap, nginget-nginget deui, hayang neruskeun muter carita sakabeh baturna nepi ka anggeus, sakumaha anu kungsi dilakonan jeung dicaritakeun ka Nita waktu réunian SPG saangkatanana tadi beurang di imah Asep.

“Enya Arya, kunaon atuh teu datang tadi keur réunian nya...” Nita ngagerentes. Implenganna neutep hiji dedegan anu kungsi ngancik dina sanubarina. Arya anu kungsi dihianatan ku dirina.

“Hapura, ...” éta kecap anu mindeng diucapkeun Nita mun inget ka Arya. Rék teu kitu kumaha atuh da. Nita jeung Arya keur papada sakola di SPG kungsi nguntuykeun ranggeuyancaritaéndah, silih budalkeun rasa, silih eusian katresna dina lolongkrang haténa. Sanajan enya loba ogé babaturan lalaki, tapi jeung Arya mah béda, malah baturna anu sok biasa ngariung ogé mun pareng aya Nita jeung Arya sok tara diganggu majar cénah sina uplek keun wé da jeung kabogohna. Nita kacida bogohna ka Arya, ngan sabil dina dirina sabab Nita geus dijodokeun ku indung bapana ka hiji lalaki anu umurna sapuluh taun luhureun manéhna. Anu jadi salakina ayeuna. Nita teu bisa kumaha sanajan rongkahna ka tresna ka Arya teu bisa pegat jeung pamilih indung bapana. Teu wasa keur nolak, teu wasa keur narimana. Nita sabisa-bisa ngabunian, sabil haténa ka Arya, tetep ngajaga, miara tresna anu geus nyaliara dina warugana. Kitu deui Arya, asihna anu wening, cintana lain ukur kaulinan, dijaga diriksa, dijauhkeun tina angkara murka nu baris ngotoran hatena.

Bray dina sawangan Nita carita jeung Arya anu geus kaliwat lewih ti dua dasa warsa.

Sora manuk cici jeung saéran silih témbalan jeung baturna bari nyeuseupan nectar nu aya dina kembang dadap meujeuhna bareureum. Meletékna matapoé tina sela-sela tangkal jati anu ngahalangan leuweung jieunan tibeulah wétan mawa éndahna isuk di sisi situ Kamojing.

Nita jeung Arya diuk dina jukut sisi situ Kamojing anu dikurilingan kutangkal jati. Mangsa usum geus nyedek ka halodonakeun, daun-daun jati geus loba anu maruragan, sawaréhna jukut anu minuhan sisian situ geus loba anu gararing, kekembangan kitu deui ukur saeutik anu hirup kénéh jeung karembangan. Nita jeung Arya pabetem-betem jiga taya picaritaeun, padahal dina hate duanana kacida galécokna. Teu aya nu wani ngamimitian meureun sieun salah anu diucapkeun.

“Piraku atuh nya kudu ngamimitian mah!.” Ceuk Nita tina gerentes haténa.

“Kedalkeun waé kitunya,?” hate Arya ngagerentes jiga anu terus rasa, bari ngarérét ka Beulah katuhu. Bréh katempo ku Arya aya kembang anu keur mangkak megar pulasna bodas, anu saenyana keur diteteup ku Nita ti tatadi. Jung Arya nagtung, Nita kitu deui dua nana muru kembang bodas anu tujuh lengkah ti tempat diukna.

Jiga anu geus satujuan, brek Nita sideku nyangharepan éta kembang, Arya kitu deui, dua nana pateuteup, tapi teuaya kecap anu kaluar ti maranehna. Luk maranéhna tungkul jiga nu teu wasa narima seukeutna teuteupna anu nembus kana jero dada duanana.

“Alusnya.”Hiji kalimah kedal ti Nita jeung Arya kalayan jentré dina waktu anu sarua. Duanana jiga anu reuwas, anu tadina rék ngala éta kembang malah kapateuteup deui. Teuteup anu pinuh ku kapanasaran, hayang ngedalkeun rasa anu nyaliara dina hate duanana, anu acan bisa ditembrakeun sanajan maranéhna geus wawuh di sakola mangbulan-bulan.

Nu aya ukur rénghapna dada basa kembang aya dina keupelan duaan anu pageuh pinuh ku kadeudeuh. Teutepan anu geus tagiwur ku geterna rasa anu nyaliara, dipapaykeun ku hawa nu miniti haneut tina matapoé anu kaluar tina sela-sela tangkal jati ngalangkangan dina cai. Jep Simpé.

Hawar-hawar sora adzan subuh nyadarkeun Nita tina alam lamunan anu kacida jauh jeung lilana. Koléséd Nita tina tempat saréna anu teu kungsi disaréan dina sapanjangna peuting.

Segruk Nita nyu’uh kana sajadah. Ngadu ka gusti Alloh, teu kuat ngarandapan nasib anu pinuh ku kapeurih dina mangsa dirina keur butuh panyalindungan keur nembrakeun kasusah, katugenah, pakukumaha. Salaki nu geus mindeng loba alesan kaluar ti imah dina lain mangsana. Dinas luar nu teu puguh surat tugasna. Rapat anu teu puguh jadwalna. Malah jiga geus euweuh waktu keur anak jeung pamajikan. Nita geus teu sanggup mun isuk pagéto aya deui awéwé anu nyusulan ka imahna, meredih hayang dikawin ku salakina sanajan naon waé alesanana. Teu hayang ngadenge Putri ngawih lagu tongtolang nangka hareupeun bapana sanajan sorana halimpu, sabab rasana lain ukur kesed tapi pait peuheur matak ngurukeun kana awak jeung rajétna haté.***